apache-http-server/docs/manual/mod/mod_dir.xml.tr

<?xml version="1.0"?>
<!DOCTYPE modulesynopsis SYSTEM "../style/modulesynopsis.dtd">
<?xml-stylesheet type="text/xsl" href="../style/manual.tr.xsl"?>
<!-- English Revision: 1586470:1673563 (outdated) -->
<!-- =====================================================
 Translated by: Nilgün Belma Bugüner <nilgun belgeler.gen.tr>
   Reviewed by: Orhan Berent <berent belgeler.gen.tr>
========================================================== -->

<!--
 Licensed to the Apache Software Foundation (ASF) under one or more
 contributor license agreements.  See the NOTICE file distributed with
 this work for additional information regarding copyright ownership.
 The ASF licenses this file to You under the Apache License, Version 2.0
 (the "License"); you may not use this file except in compliance with
 the License.  You may obtain a copy of the License at

     http://www.apache.org/licenses/LICENSE-2.0

 Unless required by applicable law or agreed to in writing, software
 distributed under the License is distributed on an "AS IS" BASIS,
 WITHOUT WARRANTIES OR CONDITIONS OF ANY KIND, either express or implied.
 See the License for the specific language governing permissions and
 limitations under the License.
-->

<modulesynopsis metafile="mod_dir.xml.meta">
<name>mod_dir</name>
<description>Bölü çizgisiyle biten yönlendirmeleri yapar ve dizin içeriği dosyalarını sunar.</description>
<status>Base</status>
<sourcefile>mod_dir.c</sourcefile>
<identifier>dir_module</identifier>

<summary>
    <p>Bir dizin içerik dosyası şu iki kaynaktan birinden gelebilir:</p>

    <ul>
      <li>Kullanıcı tarafından yazılmış ve ismi genellikle
        <code>index.html</code> olan bir dosya. Dosya ismi <directive
        module="mod_dir" >DirectoryIndex</directive> yönergesi ile belirlenir.
        Bu, <module>mod_dir</module> modülü tarafından denetlenir.</li>

      <li>Aksi takdirde içerik listesi sunucu tarafından üretilir. Bu,
        <module>mod_autoindex</module> modülü tarafından sağlanır.</li>
    </ul>
    <p>Bu iki işlev tamamen birbirinden ayrıdır, dolayısıyla eğer isterseniz
      kendiliğinden dizin içerik listesi üretimini tamamen iptal
      edebilirsiniz.</p>

    <p>Sunucu <code>http://example.com/filanca/birdizin</code> şeklinde bir
      istek aldığında <code>birdizin</code> bir dizinin ismiyse ‘bölü
      çizgisiyle biten’ bir yönlendirme söz konusudur. Dizinler URL sonuna bir
      bölü çizgisi eklenmesini gerektirir, bu bakımdan <module>mod_dir</module>
      modülü isteği <code>http://example.com/filanca/birdizin/</code> şeklinde
      yönlendirir.</p>
</summary>

<directivesynopsis>
<name>DirectoryIndex</name>
<description>İstemci bir dizin istediğinde dizin içeriğini listeler.
</description>
<syntax>DirectoryIndex
    disabled | <var>yerel-url</var> [<var>yerel-url</var>] ...</syntax>
<default>DirectoryIndex index.html</default>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
<context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
<override>Indexes</override>

<usage>
    <p><directive>DirectoryIndex</directive> yönergesi, istemci, dizinin
      sonuna bir bölü çizgisi ekleyerek dizin içeriğinin listelenmesini
      istediğinde bakılmak üzere özkaynakları listeler.
      <code><em>yerel-url</em></code>, sunucu üstünde istenen dizine göreli
      bir belgenin URL’sidir; normal olarak dizin içindeki bir dosyanın
      ismidir. Çeşitli URL’ler verilebilirse de sunucu daima ilk bulduğuyla
      dönecektir. Eğer özkaynakların hiçbiri yoksa ve <code>Indexes</code>
      seçeneği atanmışsa sunucu dizin içeriğinden bir liste üretecektir.</p>

    <highlight language="config">
DirectoryIndex index.html
    </highlight>

    <p>Bu yapılandırmadan sonra yapılan bir
      <code>http://sunucum/belgeler/</code> isteğine karşılık, sunucu,
      mevcutsa <code>http://sunucum/belgeler/index.html</code> dosyasını
      döndürecek, değilse ürettiği dizin içerik listesini gönderecektir.</p>

    <p>Belgelerin dizine göreli olmasının gerekmediğine dikkat ediniz.</p>

    <highlight language="config">
DirectoryIndex index.html index.txt  /cgi-bin/index.pl
    </highlight>

    <p>Bu örnekte ise dizin içinde ne <code>index.html</code> ne de
      <code>index.txt</code> mevcut olduğunda <code>/cgi-bin/index.pl</code>
      CGI betiği çalıştırılacaktır.</p>

    <p><code>disabled</code> değeri tek başına <module>mod_dir</module>’in bir
      dizin listesi aramasını engeller. <code>disabled</code> değiştirgesi
      öncesinde ve sonrasında başka bir değiştirge hatta bir
      <code>disabled</code> daha olsa bile sadece bir <code>disabled</code>
      verilmiş gibi yorumlanır.</p>
    <p><strong>Bilginize:</strong> <a href="../sections.html"><em>Aynı
      bağlamdaki</em></a> çok sayıda <directive>DirectoryIndex</directive>
      yönergesi bir öncekini değiştirmek yerine onun bulunduğu listeye
      eklenir:</p>
    <highlight language="config">
# 1. örnek: İçerik dosyası olarak index.html atayıp sonraki satırda buna
# index.php'yi ekleyebilirsiniz.
&lt;Directory /foo&gt;
    DirectoryIndex index.html
    DirectoryIndex index.php
&lt;/Directory&gt;

# 2. Örnek: Atamaların tet bir satırda yapıldığı bu örnek 1. örneğe denktir.
&lt;Directory /foo&gt;
    DirectoryIndex index.html index.php
&lt;/Directory&gt;

# 3. Örnek: Listeyi tamamen değiştirmek için, listeyi önce sıfırlamalısınız:
# Bu örnekte içerik dosyası olarak listede sadece index.php kalır.
&lt;Directory /foo&gt;
    DirectoryIndex index.html
    DirectoryIndex disabled
    DirectoryIndex index.php
&lt;/Directory&gt;
    </highlight>

</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>DirectoryIndexRedirect</name>
<description>Dizin içerik listeleri için harici bir yönlendirme yapılandırır.
</description>
<syntax>DirectoryIndexRedirect on | off | permanent | temp | seeother |
<var>3xx-kodu</var>
</syntax>
<default>DirectoryIndexRedirect off</default>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
<context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
<override>Indexes</override>
<compatibility>Apache HTTP Sunucusunun 2.3.14 ve sonraki sürümlerinde
    kullanılabilmektedir.</compatibility>

<usage>
    <p>Öntanımlı olarak, <directive>DirectoryIndex</directive> listeyi
      istemciye şeffaf olarak seçip gönderir.
      <directive>DirectoryIndexRedirect</directive> ise harici bir
      yönlendirmeye sebep olur.</p>

    <p>Bunlardan biri kullanılabilir:</p>
    <ul>
     <li><code>on</code>: Dizin listesi kaynağına bir 302 yönlendirmesi
     yapılır.</li>
     <li><code>off</code>: Bir yönlendirme yapılmaz. mod_dir için eski davranış
     böyleydi.</li>
     <li><code>permanent</code>: Dizin listesi kaynağına bir 301 (kalıcı)
     yönlendirmesi yapılır.</li>
     <li><code>temp</code>: Bu <code>on</code> ile aynı etkiye sahiptir.</li>
     <li><code>seeother</code>: Dizin listesi kaynağına bir 303 yönlendirmesi
     ("diğerine bak" olarak da bilinir)yapılır.</li>
     <li><var>3xx-code</var>: 3xx kodu ile seçilen yönlendirme yapılır.</li>
    </ul>

    <example><title>Örnek</title>
    <highlight language="config">
DirectoryIndexRedirect on
    </highlight></example>

    <p><code>http://example.com/docs/</code> için yapılan bir istek, <code
      >http://example.com/docs/index.html</code> (mevcutsa) adresine geçici bir
      yönlendirme döndürür.</p>

</usage>
</directivesynopsis>

<directivesynopsis>
<name>DirectorySlash</name>
<description>Bölü çizgisi ile biten yönlendirmeleri açar/kapar.</description>
<syntax>DirectorySlash On|Off</syntax>
<default>DirectorySlash On</default>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
<context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
<override>Indexes</override>

<usage>
    <p><directive>DirectorySlash</directive> yönergesi, bir dizin isteğinde
      bulunan URL’lerin sonuna <module>mod_dir</module> modülü tarafından bir
      bölü çizgisi eklenip eklenmeyeceğini belirler.</p>

    <p>Normalde, bir kullanıcı sona bir bölü çizgisi eklemeden bir dizin için
      istekte bulunursa <module>mod_dir</module> zaten onu aynı özkaynağa
      yönlendirir, fakat isteğin sonuna bir bölü çizgisi eklenmesinin bazı iyi
      sebepleri vardır:</p>

    <ul>
    <li>Kullanıcı bunun sonucunda meşru bir URL ile istekte bulunmuş olur.</li>
    <li><module>mod_autoindex</module> gerektiği gibi çalışır. Yoksa
      bağlantıdaki yolu sunamayacağından yanlış yolu gösterirdi.</li>
    <li><directive module="mod_dir">DirectoryIndex</directive> yönergesi
      sadece bölü çizgisi ile biten dizin istekleri için değerlendirilir.</li>
    <li>HTML sayfa içindeki göreli URL başvuruları gerektiği gibi
      çalışacaktır.</li>
    </ul>

    <p>Siz yine de bu etkiyi istemezseniz ve yukarıdaki sebepler de size uygun
      değilse yönlendirmeyi aşağıdaki gibi kapatabilirsiniz. Ancak bunu
      yaparken dikkatli olun, bununla ilgili bazı güvenlik sorunları olasılığı
      vardır.</p>

    <highlight language="config">
# Aşağıdaki güvenlik uyarısına bakınız!<br />
&lt;Location /bir/yol&gt;<br />
  DirectorySlash Off<br />
  SetHandler bir-eylemci<br />
&lt;/Location&gt;
    </highlight>

    <note type="warning"><title>Güvenlik Uyarı</title>
    <p>Bölü çizgisi ile biten yönlendirmelerin kapatılması bir bilginin
      istemeyek açığa çıkmasına sebep olabilir. <module>mod_autoindex</module>
      modülünün etkin olduğunu (<code>Options +Indexes</code>) ve <directive
      module="mod_dir" >DirectoryIndex</directive> ile geçerli bir özkaynağın
      (<code>index.html</code> olsun) atandığını ama bu URL için başka hiçbir
      özel eylemci tanımlanmadığını varsayalım. Bu durumda bölü çizgisi ile
      biten bir istek olduğunda <code>index.html</code> dosyası sunulurdu.
      <strong>Fakat bölü çizgisi ile bitmeyen bir istek dizin içeriğinin
      listelenmesi ile sonuçlanırdı.</strong></p>
    </note>
    <p>Bir yönlendirme sözkonusu olduğunda bazı tarayıcıların yanlışlıkla POST
      isteklerini GET istekleri haline getirme (böylece POST verisi iptal olur)
      olasılığı olduğuna da dikkat edin.</p>
</usage>
</directivesynopsis>
<directivesynopsis>
<name>FallbackResource</name>
<description>Bir dosya ile eşleşmeyen istekler için öntanımlı URL tanımlar
</description>
<syntax>FallbackResource disabled | <var>yerel-url</var></syntax>
<default>disabled - httpd 404 döndürecektir (Yok)</default>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
<context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
<override>Indexes</override>
<compatibility><code>disabled</code> değiştirgesi 2.4.4 sürümü ve sonrasında kullanılabilmektedir.</compatibility>
<usage>
    <p>Dosya sisteminde bulunmayan bir dosya için istek yapıldığında HTTP'nin
      404 (Yok) hatasını döndürmemesi için sunulacak dosyanın yolunu tanımlar.
      Örnek:</p>

    <highlight language="config">
FallbackResource /not-404.php
    </highlight>

    <p>Bu satırla, (mevcut dosyaları etkilemeden) mevcut olmayan dosyaların
      yerine <code>not-404.php</code> dosyası sunulacaktır.</p>

    <p>Belli bir dizindeki mevcut bir dosya veya betik için yapılanlar dışındaki
      tüm isteklerin tek bir dosya veya özkaynakla yerine getirilmesi sıkça istenen
      bir durum olup bu mekanizmaya 'ön denetleyici' adı verilir.</p>

    <p>httpd'nin önceki sürümlerinde bir dosya veya dizinin varlığının sınanması
      için genellikle <module>mod_rewrite</module> modülü ve <code>-f</code> ve
      <code>-d</code> kullanımı gerekirdi. Bunun için şimdi tek satırlık bir
      yapılandırma yeterli olmaktadır.</p>

    <highlight language="config">
FallbackResource /index.php
    </highlight>

    <p>Resim, CSS dosyaları gibi mevcut dosyalar normal olarak sunulur.</p>

    <p>Üst dizinden hiçbir şeyin miras alınmaması isteniyorsa bu özelliği
        kapatmak için <code>disabled</code> değiştirgesini kullanın.</p>

    <p><em>http://example.com/blog/</em> gibi bir alt URI <var>yerel-url</var>
      olarak sağlanır:</p>

    <highlight language="config">
&lt;Directory /web/example.com/htdocs/blog&gt;
  FallbackResource /blog/index.php
&lt;/Directory&gt;
    </highlight>

</usage>
</directivesynopsis>
<directivesynopsis>
<name>DirectoryCheckHandler</name>
<description>Başka bir eylemci yapılandırılmışsa bu modülün nasıl yanıt
  vereceğini belirler</description>
<syntax>DirectoryCheckHandler On|Off</syntax>
<default>DirectoryCheckHandler Off</default>
<contextlist><context>server config</context><context>virtual host</context>
<context>directory</context><context>.htaccess</context></contextlist>
<override>Indexes</override>
<compatibility>2.4.8 ve sonrasında kullanılabilmektedir. 2.4 öncesi sürümler
  örtük olarak "DirectoryCheckHandler ON" belirtilmiş gibi
  davranır.</compatibility>
<usage>
    <p><directive>DirectoryCheckHandler</directive> yönergesi, geçerli URL için
    başka bir eylemcinin yapılandırılmış olması durumunda,
    <module>mod_dir</module> modülünün index dosyaları için dizine mi
    bakacağını yoksa URL'nin sonuna bölü çizgisi mi ekleyeceğini belirler.
    Eylemciler <directive module="core">SetHandler</directive> gibi
    yönergelerle atanabileceği gibi dizin işlemleri sırasında
    <module>mod_rewrite</module> gibi modüller tarafından da atanabilir.
    </p>

    <p>2.4 öncesi sürümlerde, bir URL için başka bir eylemcinin yapılandılmış
    olması durumunda bu modül herhangi bir eylemde bulunmaz ve sonuç olarak,
    tüm dizin için bir <directive>SetHandler</directive> belirtildiği durumda
    index dosyalarının sunulmasının yanında  <directive>mod_rewrite</directive>
    gibi modüller de ayrıca bazı çelişkili sonuçlar oluşturabilir.</p>
</usage>
</directivesynopsis>

</modulesynopsis>